50 posters die de wereld veroverden

Moulin Rouge

De poster zoals we die kennen stamt uit het Frankrijk van de negentiende eeuw, waar een nieuwe stijl van adverteren ontstond voor producten, tentoonstellingen en evenementen.

Jules Chéret, die vaak wordt gezien als de ‘vader’ van deze poster, was een van de eersten die zich bekwaamden in het ontwerpen en drukken van de vierkleurenlithografie. Deze poster maakte hij in 1890 voor de Parijse nachtclub Moulin Rouge.

Absinthe Robette

Van het einde van de negentiende eeuw tot het begin van de twintigste eeuw waren het vaak invloedrijke art-nouveau kunstenaars die de opdracht kregen om posters voor luxeartikelen te ontwerpen.

Deze poster van Henri Privat-Livemont met daarop een figuur in een prerafaëlitische stijl die geniet van Absinthe Robette is een typisch voorbeeld van deze art-nouveaustijl.

Le Chat Noir

Le Chat Noir opende in 1881 haar deuren en dit Parijse theatercafé wordt gezien als het eerste moderne cabaret.

Deze poster werd door grafische art-nouveaukunstenaar Théophile Steinlen ontworpen ter promotie van een tournee van het cabaretgezelschap.

De club hield er in 1897 mee op na de dood van eigenaar Rodolphe Salis.

Priester-lucifers

De rijk gedetailleerde art-nouveauposters maakten al snel plaats voor de eenvoud van het Sachplakat, waarin voorwerpen centraal stonden.

Aan de wieg van deze sobere stijl stond een 18-jarige Duitse cartoonist die werkte onder de naam Lucian Bernhard. In 1906 nam hij met deze poster, een ontwerp voor lucifers van het merk Priester, deel aan een posterwedstrijd. Op het eerste ontwerp stonden een tafel, asbak, sigaar en nimfen die uit de rook opstegen. Bernhard vereenvoudigde het ontwerp en het enige dat overbleef waren twee lucifers en de merknaam.

Pates Baroni

Met slechts enkele opvallende elementen moderniseerde Leonetto Cappiello deze nieuwe postertrend. Zijn werk bestaat uit figuren tegen een eenvoudige achtergrond en was gedurfder en opvallender dan de eerdere stijl van kunstenaars als Jules Chéret.

Chéret werd gezien als de geestelijke vader van de moderne poster, maar Cappiello stond aan de weg van hedendaagse reclame. Deze reclameposter voor pasta uit 1921 is een van zijn bekendste werken.

BOEKEN!

Posters uit de Sovjet-Unie worden over de hele wereld nagemaakt. Een van de bekendste posters uit de jaren 20 werd in opdracht van de Russische uitgever Gsizdat ontworpen door Alexander Rodchenko. Op de poster staat een vooraanstaand lid van de avant-gardebeweging, Lilya Brik, die ‘Boeken!’ juicht.

I Want YOU for US Army

De beroemde poster van J.M. Flagg uit 1917 werd gebruikt om soldaten voor de Eerste en Tweede Wereldoorlog te werven.

De kunstenaar gebruikte zijn eigen gezicht als model voor dat van Uncle Sam.

Lord Kitchener Wants You

Deze Britse poster diende als inspiratie voor z’n Amerikaanse tegenhanger. Lord Kitchener, de Britse minister van Oorlog, roept in 1914 door middel van deze poster jonge mannen op zich te melden voor het leger.

Keep Calm and Carry On

De originele versie van deze poster werd in 1939 ontworpen door het Britse ministerie van Informatie om het moreel van het volk op te krikken tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Toentertijd werd hij nauwelijks gebruikt, maar sinds de poster 60 jaar later herontdekt werd, is deze typisch Britse slogan in talloze variaties te vinden op onder meer theedoeken, mokken en T-shirts.

We Can Do It!

‘We Can Do It!’ stamt uit 1943 en was tijdens de Tweede Wereldoorlog een Amerikaanse propagandaposter ter verhoging van de arbeidersmoraal.

De poster werd herontdekt in de jaren 80, en de afbeelding van ‘Rosie the Riveter’ werd opnieuw populair, dit keer als symbool van het feminisme en politieke emancipatie.

De Kerstman van Coca-Cola

In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, was Coca-Cola niet de eerste die de Kerstman in het rood kleedde. Dat deze kleur bij het merk paste, kwam natuurlijk wel goed uit.

De campagne van de frisdrankfabrikant zorgde ervoor dat de vrolijke Kerstman met zijn bolle buik en witte baard enorm populair werd - en dat nog steeds is.

Deze advertentie uit 1931 werd geïllustreerd door Haddon Sundblom.

Metropolis

Deze poster voor de sciencefictionklassieker uit 1927 werd ontworpen door de Duitse kunstenaar Heinz Schulz-Neudamm.

In 2005 werd de poster voor 690.000 dollar (ruim vijf ton) verkocht op een veiling. Er werd nog nooit zoveel geld neergeteld voor een poster.

See America

Tijdens de Grote Depressie in de jaren 30 richtte president Roosevelt in de VS de Works Projects Administration (WPA) op. Deze overheidsinstelling had als doel economische groei te stimuleren.

De WPA zorgde onder andere voor werk voor kunstenaars zoals Dux Alexander, die een aantal afbeeldingen ontwierp om toeristen te stimuleren de nationale parken in Amerika te bezoeken.

Kabaret

De ontwerper Wiktor Górka combineerde seks en politiek, met als resultaat een hakenkruis in kousen om de film Cabaret uit 1972 te promoten.

Deze filmmusical speelt zich af in een Duitse nachtclub in de jaren 30 en gaat over het roerige Berlijnse kunstleven en de opkomende NSDAP.

Het moederland roept!

Een van de bekendste propaganda-afbeeldingen uit de Sovjet-Unie. Op de poster staat een in het rood geklede vrouw afgebeeld die je recht in de ogen kijkt, terwijl ze met opgeheven linkerarm een bajonettenleger leidt. In haar rechterhand houdt ze de eed van het Rode Leger vast.

De ontwerper, Iralki Todze, zou zijn vrouw hebben gebruikt als model voor de afbeelding. Op de dag dat de Duitsers binnenvielen, kwam ze zijn atelier binnengestormd terwijl ze het nieuws bracht. Toidze vroeg haar zo te blijven staan en begon meteen te schetsen.

SS Normandie

Het passagiersschip SS Normandie werd in 1935 gebouwd in Saint-Nazare en was in die tijd het grootste en snelste schip ter wereld.

Ontwerper Adolphe Cassandre bedacht een poster die de art-decostijl van het scheepsinterieur weerspiegelde. De indrukwekkende boeg van het schip wordt in vooraanzicht afgebeeld.

Vertigo

Deze poster voor de blockbuster van Alfred Hitchcock werd ontworpen door Saul Bass, die ook de opening van de film verzorgde. Bass was de eerste die gestileerde, bij de film passende beelden creëerde die het publiek alvast in de stemming brachten.

Het beroemde ontwerp laat twee figuren zien die in een draaikolk getrokken worden. Bass baseerde de bekende vortex op geometrische hypotrochoïden.

Attack of the 50 Foot Woman

Bioscoopbezoekers waren in 1958 al bekend met reuzenapen en uit de kluiten gewassen mannen, maar deze film was het debuut van de vrouwelijke reus.

De ontwerper, Reynold Brown, tekende in realistische stijl een reuzin die het verkeer terroriseert.

Save These Lives

In 1964 werden tien leden van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC) aangeklaagd voor sabotageacties tegen de apartheidsstaat. Onder hen waren Walter Sisulu en Nelson Mandela.

De anti-apartheidsbeweging gebruikte deze poster in een wereldwijde campagne omdat gevreesd werd dat de beklaagden ter dood zouden worden veroordeeld.

Knoll

De Italiaanse ontwerper Massimo Vignelli experimenteerde met de perceptie van kleur en diepte door de tekst van deze poster voor textielfabrikant Knoll in 1970 gelaagd weer te geven. De letters overlappen elkaar, waardoor er nieuwe kleuren ontstaan maar de merknaam leesbaar blijft.

Jaws

Met één beeld legde Roger Kastel onze angst voor het onbekende vast. Op zijn poster staat de grote witte haai afgebeeld vlak voor hij Chrissie Watkins aanvalt.

Deze eerste aanval uit de film was ook te zien op de kaft van het boek van Peter Benchley waarop de kaskraker van Spielberg gebaseerd was. Kastel beeldde de haai echter nog angstaanjagender af met rijen vol scherpe tanden.

Die Gute Form

De posterstijl die na de Tweede Wereldoorlog ontstond, werd bekend als de internationale typografie of Zwitserse stijl. Het gebruik van vetgedrukte, schreefloze letters (vooral Helvetica nam in populariteit toe) en zwart-witfotografie was ideaal voor opvallende, maar duidelijke communicatie.

Deze poster met typisch rastermotief werd ontworpen door Armin Hofmann, een van de toonaangevende ontwerpers van deze Zwitserse beweging.

Zwitserse typografie

Wolfgang Weingart, een andere pionier op het gebied van typografie, zorgde weer voor een vleugje chaos in de posterkunst.

Zijn experimenten met offsetdruk braken met de regels van zijn voorgangers en kondigden een nieuw tijdperk aan: dat van het postmodernisme zoals we dat tegenwoordig nog kennen.

Vrede

Dit wereldwijd bekende symbool voor de vrede werd door Gerald Holtom ontworpen voor de Britse antikernwapenbeweging.

De kunstenaar maakte deze poster voor een demonstratiemars van Trafalgar Square in Londen naar het onderzoekscentrum voor atoomwapens in Aldermaston.

De lijnen in de cirkel staan voor de letters N en D (voor nuclear disarmament oftewel nucleaire ontwapening) in het semafooralfabet.

De Guinness-toekan

De man achter de memorabele dierentuindieren in de eerste advertenties voor het merk Guinness was John Gilroy. De toekan, die later de mascotte van het merk werd, was het bekendst.

De tekst bij de afbeelding werd geschreven door de Engelse dichteres, toneelschrijfster en misdaadauteur Dorothy Sayers. Haar werk als copywriter bij een reclamebureau diende later als inspiratie voor het schrijven van het verhaal ‘Een moordenaar adverteert’ met Lord Peter Wimsey in de hoofdrol.

I Am A Man

Op 3 april 1968 protesteerden de arbeiders in Memphis voor betere werkomstandigheden en het recht om lid van de vakbond te worden, naar aanleiding van de onnodige dood van twee Afro-Amerikaanse vuilnismannen.

Demonstranten bij de Mason-tempel droegen protestborden met daarop de tekst “I am a man”.

Voor deze 1.300 mensen hield Martin Luther King Jr. zijn toespraak “I’ve Been to the Mountaintop”. De volgende dag werd hij vermoord.

Sweet Corn Festival

De ontwerpen van Steve Frykholm werden gebruikt voor de jaarlijkse zomerpicknick bij meubelfabrikant Herman Miller waar hij in 1970 in dienst trad.

Frykholms opvallende ontwerpen waren zo populair dat ze 20 jaar lang de blikvanger van het evenement waren. De posters werden uiteindelijk ook buiten het bedrijf tentoongesteld, onder andere bij het beroemde Museum of Modern Art in New York.

Che

De afbeelding van Ernesto ‘Che’ Guevara, al jarenlang onderdeel van de hedendaagse popcultuur, werd het symbool voor revolutie over de hele wereld.

Dit contrasterende ontwerp van het Argentijnse icoon werd bedacht door de Ierse kunstenaar Jim Fitzpatrick. Als je goed kijkt, zie je dan ook de letter F op Che’s schouder.

High Noon 4 June

Het Poolse Solidarność (Solidariteit), de eerste onafhankelijke vakbeweging in een Oostblokland, was een van de drijvende krachten achter de val van de Poolse communistische dictatuur en de ontwikkeling van democratie.

Deze lithografie van Tomasz Sarneck werd gebruikt tijdens de Poolse verkiezingen van 1989. Op de poster is Gary Cooper te zien in zijn rol als sheriff in de film ‘High Noon’, met op zijn borst een Solidarność-insigne en een stembiljet in zijn hand.

Olympische zomerspelen 1972

Als hoofdontwerper voor de Olympische Spelen München in de zomer van 1972 liet Otl Aicher zich inspireren door de kleuren van de Alpen.

Deze kleuren werden thematisch gebruikt, zodat bezoekers eenvoudig hun weg konden vinden in het olympisch dorp.

Aicher ontwierp ook pictogrammen voor de Spelen, en nog steeds zijn Aichers afgeronde mannetjes overal in het straatbeeld van München te zien.

Labour Isn’t Working

Deze poster werd in opdracht van de Conservatieve Partij ontworpen door reclamebureau Saatchi & Saatchi en was in 1979 overal in Groot-Brittannië te zien. Volgens sommigen heeft deze poster ervoor gezorgd dat de conservatieven de verkiezingen wonnen van Labour, de socialistische partij.

Het nieuwe kopiëren

De Xerox 914 was een van de eersten in zijn soort: een kopieerapparaat dat gewoon papier gebruikte en met één druk op de knop zwart-witkopieën maakte.

Ons kleine zwaargewicht van bijna 300 kilo begon aan zijn opmars in 1960 en heeft de manier waarop we werken blijvend veranderd.

Breakfast at Tiffany’s

In deze film naar het boek van Truman Capote is Audrey Hepburn te zien in een van haar meest memorabele rollen, namelijk die van Holly Golightly.

Deze filmposter uit 1961 werd ontworpen door de Amerikaan Robert McGinnis.

Het Marilyn-tweeluik

Door Andy Warhol werd zeefdrukken in de jaren zestig enorm populair. Zijn kleurrijke popart-afbeeldingen van beroemdheden, Coca-Colaflesjes en soepblikken zijn nog steeds wereldberoemd.

Warhol maakte dit Marilyn-tweeluik met 50 afbeeldingen van haar gezicht (25 in kleur en 25 in zwart-wit) nadat de filmster in 1962 was overleden.

Dylan

Deze poster zat in 1967 bij het album Greatest Hits van Bob Dylan.

Het eenvoudige ontwerp was gebaseerd op een zelfportret van Marcel Duchamp uit 1957. Ontwerper Milton Glaser gaf de afbeelding een psychedelisch sixtiesvleugje mee door Dylans haardos in te kleuren.

Rumble in the Jungle

Het wereldkampioenschap boksen in de categorie zwaargewicht in 1974 wordt ook wel de “Rumble in the Jungle” genoemd.

Tijdens een legendarisch gevecht in Kinshasa, Zaïre (tegenwoordig Democratische Republiek Congo) stonden kampioen George Foreman en uitdager Mohammed Ali tegenover elkaar. Ali won in de achtste ronde met een knock-out.

Farrah Fawcett

Jongens uit de jaren 70 herkennen deze bekende poster van Farrah Fawcett wellicht uit hun slaapkamer van toen.

De actrice uit Charlie’s Angels werd mede door deze poster wereldberoemd.

E.T.

Deze filmposter voor Steven Spielbergs klassieker toont het moment waarop Elliott en zijn buitenaardse vriend langs de maan vliegen, op weg naar het bos.

Door het tijdschrift Empire benoemd als het meest betoverende moment in de filmgeschiedenis.

Zwangere Man

Nog zo’n iconische politieke boodschap van Saatchi & Saatchi. Deze poster was bedoeld om mannen op een originele manier te stimuleren na te denken over anticonceptiemiddelen.

Got Milk?

Sinds de ‘Got milk?’-campagne in de jaren negentig begon, hebben diverse Amerikaanse beroemdheden zich laten fotograferen met een melksnor.

De bedoeling van de campagne was mensen in Californië te stimuleren meer melk te drinken, maar de posters hadden ook buiten Californië succes. Op deze poster uit 1996 staat de bekende honkballer Cal Ripken Jr.

Live Aid

Zaterdag 13 juli 1985 was de dag waarop muziek de wereld veranderde.

In Londen en Pennsylvania werden gelijktijdig concerten gegeven en live uitgezonden om geld in te zamelen voor slachtoffers van de hongersnood in Ethiopië. Ook op andere plaatsen in de wereld vonden optredens plaats.

Naar schatting werd er meer dan 230 miljoen dollar ingezameld ter bestrijding van de hongersnood.

Silence=Death

In 1984 rapporteerde het Amerikaanse Center for Disease Control 4.177 gevallen van AIDS in de VS. Geen enkele politicus zei er iets over.

Uit protest begonnen zes homoactivisten het Silence=Death-project in New York. Door de hele stad dook de poster op om duidelijk te maken dat communicatie de enige manier was om deze verwoestende situatie aan te pakken.

De roze driehoek refereert aan het teken waarmee in concentratiekampen aangegeven werd dat iemand homo was. In de poster is de driehoek omgedraaid om afwijzing van de slachtofferrol te symboliseren.

Some People Are Gay. Get Over It.

Deze zwart-witte boodschap (“Sommige mensen zijn homo. Nou en?”) werd ontworpen door Stonewall, de grootste belangenorganisatie voor LGBT-rechten in Europa, samen met 150 leraren en leerlingen.

De poster was bedoeld om de campagne ‘Education for all’ tegen het pesten van homo’s en lesbiennes op scholen te promoten.

Stop de haat

Modemerk Benetton ontwierp een serie posters om het project UNHATE kracht bij te zetten. Dit project had als doel wereldleiders en gewone mensen aan te moedigen te vechten tegen de heersende ‘haatcultuur’.

Dankzij slim photoshoppen stonden er zoenende wereldleiders op de provocatieve posters, waaronder de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Nicolas Sarkozy, de Amerikaanse president Barack Obama en Hugo Chavez van Venezuela. Ook de paus en Ahmed Mohamed el-Tayeb, imam van de Al-Azharmoskee in Cairo, werden gebruikt voor deze campagne.

Bos / Bomen / Boom / Dood

Op deze poster van het Wereldnatuurfonds worden symbolen en een minimalistische vertelwijze gebruikt om mensen bewust te maken van het gevaar van ontbossing. De drie Chinese karakters aan de linkerkant kunnen worden vertaald als bos, bomen en boom, in een serie van steeds eenvoudigere tekens. Het laatste symbool, een boom ontdaan van bladeren, is geen Chinees teken maar een kruis.

HOPE

Voor hij in 2008 gebruikt werd tijdens de presidentscampagne van Obama, verkocht kunstenaar Shepard Fairey deze poster op straat.

De afbeelding in opvallende stencilstijl met eenvoudig kleurenschema werd in één dag ontworpen. Behalve ‘hoop’ werden ook woorden als ‘verandering’ en ‘vooruitgang’ gebruikt als onderschrift.

Alleen voor kinderen

Het Spaanse reclamebureau Grey werkte voor deze campagne samen met de ANAR Foundation, een Spaanse kinderrechtenorganisatie. Het resultaat was een poster waarop voor de meeste voorbijgangers dit stond: ‘Soms is kindermishandeling alleen zichtbaar voor het kind zelf.’

Als je echter door je knieën gaat en letterlijk vanuit het oogpunt van een kind kijkt, zie je blauwe plekken in het gezicht van het jongetje, plus een andere tekst: ‘Doet iemand je pijn? Bel ons en wij helpen je.’

Met deze slimme lenticulaire druktechniek zorgde de stichting ervoor dat het bericht veilig aankwam bij kinderen in nood.

Drinkwater uit het niets

Dit billboard in Lima, Peru, is een geweldig voorbeeld van een poster die zijn boodschap waarmaakt. Binnenin zitten vijf filterapparaten die vocht in de lucht omzetten in drinkwater.

De luchtvochtigheid in Lima ligt rond de 98 procent, hoewel er per jaar nog geen anderhalve centimeter regen valt. Deze poster werd bedacht door UTEC, de grootste technische universiteit van Peru. Hij was tevens bedoeld om meer studenten te lokken. Een praktische oplossing voor uitdagende omstandigheden!

Dumb Ways to Die

Deze campagne voor meer veiligheid in het treinverkeer komt uit Melbourne, Australië. De pechvogels in de hoofdrol bewijzen dat er inderdaad wel heel veel domme manieren zijn om aan je einde te komen, en redden zo heel wat levens.

In 2012 was er behalve deze postercampagne ook een filmpje dat het internet veroverde. Het resultaat? 20 procent minder ongelukken en bijna-ongelukken in de metro van Melbourne.

Op naar Mars

De Space Exploration Technologies Corporation ofwel SpaceX werd opgericht door Elon Musk. Zijn droom was mensen naar Mars te laten reizen.

Het bedrijf ontwierp een aantal posters met als thema een toekomst waarin we als toerist naar andere planeten kunnen reizen en met eigen ogen de manen, valleien en bergen van de Rode Planeet bekijken. Volgens deze poster is Olympus Mons, eigenlijk een uitgedoofde vulkaan, “de hoogste top van het zonnestelsel.”

Wanneer kunnen we boeken?

Bonus Poster

Broeder Dominic

Hij heeft dan misschien geen levens gered of verkiezingen gewonnen, maar deze monnik heeft wél Xerox veranderd.

Hij verscheen voor het eerst in een Super Bowl-reclame in 1975 en was in de jaren 80 het gezicht van Xerox. In deze en andere posters verkondigde hij het heuglijke nieuws dat techniek wonderen kan verrichten op het werk.